donderdag 28 juni 2012

Archives, bekend en verrassend


Afgelopen dinsdag was er weer eens een door de Whiskybase-shop georganiseerde proeverij (of 'tasting' als je in Britse sferen wilt blijven) in Restaurant Branco, Zwaanshals. Rotterdam dus.
Helemaal gewijd aan de 6 'brands' sterke Third release van het eigen (Whiskybase)label Archives. (Ik overweeg nu om maar helemaal op het Engels over te stappen…maar ach, m'n Nederlands is toch beter).
Van eerdere Archivesreleases had ik al de Ledaig, de Glen Garioch, de Highland Park en de Littlemill '89 aangeschaft, en van deze Third staat de Imperial in m'n whiskykastje. Zeer gewaardeerd, allemaal.
Een week of wat geleden had ik in de whiskywinkel van Whiskybasers Menno en Cees-Jan al mogen proeven van de Glenrothes (ook een Third release botteling). Eigenlijk wist ik het toen al wel: ter afsluiting van de Archives-proeverij zou ik een flesje van dat spul meenemen…

En dan is het dinsdagavond en begint de proeverij. Een enthousiast en behoorlijk whiskykundig gezelschap (nee, nee, niet alleen mannen…) buigt zich over de achtereenvolgens uitgeserveerde drams. Smaken verschillen, en zo vindt de een de ene, en de andere de andere botteling de lekkerste. Zo gaat dat natuurlijk. En voor de Islay-liefhebbers (ik ben er een) was het misschien een aanvankelijke teleurstelling dat er geen enkele dram, zelfs geen unpeated, van dat eiland op tafel kwam. Maar wat er wel voor de neuzen werd gezet, deed wat mij betreft Islay voor even vergeten. En aan het begin kregen we meteen te horen dat de Littlemill inmiddels was uitverkocht. Dus dát drammetje zou sowieso uniek zijn vanavond.

Mijn beproevingen

En dan nu een niet chronologische recensie van het gebodene. Met een verrassende conclusie.

  • Laat ik beginnen met de Imperial. Ik had  'm al in huis, en zeer tot genoegen. Ik waardeerde 'm al eerder met 88.
  • En dan die Littlemill maar. Bij de 89'er die ik thuis heb staan ruik ik niet wat ik bij deze 88'er wel degelijk ruik: motorolie, benzine…en nog stevig ook! Heel interessant en met alles wat er na die garageluchten nog doorkomt ook heel complex. En lekker! Maar goed, dit zal de laatste en enige Littlemill 88 Arc-dram zijn geweest die ik ooit proefde.
  • De Longmorn kwam er voor mij niet zo uit. Nou ben ik geen heel subtiele proever (Islay-liefhebber immers!), dus dat kan best daaraan liggen. Ik heb er geen bijzondere herinneringen aan. Niet vies, maar ook niet opvallend lekker.
  • Met de Tomintoul komen we bij de prijzigste van het stel. En ja, hij is zeker een topper. Complex, volwassen,mooie ontwikkeling en goed in balans. Met z'n 42,4% voor mij (weinig subtiele smaak, zoals gezegd) toch wat aan de lichte kant. Al bij al zou ik er geen € 160 voor neerleggen, maar ik kan me voorstellen dat er anderen zijn die dat graag zouden doen.
  • Nu iets vreemds: bij een eerder sampletje van de Glenrothes was ik meteen enthousiast. Dat zou m'n volgende Archives-flesje worden…maar dat werd hij niet. Tijdens de sessie van zeg anderhalf uur waarbij deze als eerste op tafel kwam, werd het aroma eerst steeds 'maritiemer', zoals een medeproever het beschreef (dat ging voor mij van ziltig naar verse mosselen, naar rottend zeewier, en dat dan in overheersende mate), om daarna bijna volledig te verdwijnen. Deze vreemde neus deed de smaak geen goed. Wat een wereld van verschil met die sample van een paar weken eerder! Ik begrijp er nog niet veel van...
  • Jammer, maar dan was er de positieve verrassing in de vorm van de Isle of Jura. Mijn beperkte ervaring met Jura had me vooraf enigszins sceptisch gestemd jegens deze botteling. Heel nieuwsgierig was ik er niet naar. Maar by Jove, wat een ontzettend lekkere en door de tijd steeds maar weer positief verrassende dram! Zo'n beetje om de paar minuten loste de Jura een ander, geraffineerd aroma; de smaak liep hieraan parallel, en de afdronk deed enthousiast mee. De Glenrothes was op slag vergeten, en het was dan ook de Isle of Jura van Archives die ik die avond in mijn fietstas naar huis voerde (en ook nog een Millstone 100 Rye -50%- waarover ik inmiddels ook erg enthousiast ben, maar dit terzijde).


zondag 24 juni 2012

Soms....

Soms proef ik door alle drams de whisky niet meer....Knalt de whisky m'n neus in, of gaat-ie subtiel naar binnen? Of ruik ik zelfs nauwelijks iets? Ruik ik nou appel? peer? kokos? hout?...eh, mest?  Proef ik noten? brood? peer? chocola? gerookte paling? Of andersom? Voelt 't olieachtig? zalvig? stroef? Hoe komt-ie nou in de mond, scherp? zacht? explosief? bescheiden? volledig of alleen vooraan?
Blijft de whisky lang hangen, of is het snel uit met de pret? Is de afdronk bitter of zoet? verandert-ie nog langzaam van toffee naar koffie?
En was het nou zo dat elke zelfde whisky voor mij nou ook steeds hetzelfde zou smaken, dan kwam ik er wel uit. Maar nee, een-en-dezelfde dram zal meestal over de tijd dat je 'm drinkt ook nog eens veranderen zowel van aroma als van smaak. En dat kan best nogal verschillen. En dan kan dezelfde whisky ook nog eens van dag tot dag verschillen. Dat heeft dan ongetwijfeld met de specifieke afstemming van mijn smaakpapillen van die dag te maken. En zelfs met m'n mentale gesteldheid, denk ik wel eens.
Tja, en dan wil ik net doen of ik geen last heb van deze beoordelingsproblematiek door netjes ratings te geven. Geef ik zelfs tweecijferige beoordelingen, 78 of 91 bijvoorbeeld, en dan weer 79 of 90, net of ik het allemaal zo precies weet.
Maar als ik dan merk dat mijn ratings gemiddeld helemaal niet veel uit de pas lopen met de gemiddelde ratings van anderen, dan lijkt het erop dat ik onbewust toch wel de fantastische complexiteit van whisky een beetje kan doorgronden. En dat stelt me dan weer gerust: gewoon doorgaan met proeven, lekker vinden wat ik lekker vind, en ontdekkingen blijven doen in Whisky Wonderland!


Soms lijken ze allemaal op je af te komen, die aroma's en smaken...

En dan hier, met opgeruimd gemoed, weer nieuwe ratings:
  • Old Pulteney 12 years, 40% - 81 (voorlopig; als ik op een gegeven moment dan toch iets ziltige/zoutigs in deze whisky zal proeven, komen er punten bij)
  • UD Speyside 12 years, Commitment to Malt - 85 (stijgende tendens)
  • Imperial 16 years, Archives - 88 (kan nog wel een puntje bijkomen)
  • Blair Athol 22 years, Whiskybrokers - 88 (hoger wordt 't niet)
  • Glenfarclas 105 - 89 (en misschien wel 90 na nog een drammetje)

zondag 10 juni 2012

Niet bij te houden


Dan ben je weer eens jarig geweest, en dan is het allemaal nauwelijks meer bij te houden, zeker als je, zoals ik, het bij 1 hooguit 2 drammetjes per dag houdt. En als dan ook nog eens Whiskybase.com met z'n derde Archives-release komt, waarvan ik er in alle bescheidenheid voorlopig dan maar eentje heb aangeschaft, dan kom je tijd te kort. Na m'n verjaardag heb ik tot en met nu dus de taak om:

  • het boek De chemie van Schotse Maltwhisky (Robin Brilleman) te lezen. Zeer interessant en verhelderend. Als je dit boek uit hebt, weet je alles over hoe ze whisky maken, en alles over de aroma's en de smaken van single malts. Ik heb het bijna uit. (klik hier voor de website van het Whisky Informatie Centrum Nederland);
  • de volgende drams te proeven en/of in te boeken: Archives Ledaig, Glen Garioch, Littlemill en Imperial; Aberlour A'bunadh #39; Whiskybrokers Blair Athol 22;  Glenfarclas 105. Of je een emmer leeggooit. Ik ben nog niet uitgeproefd, maar de Archives Littlemill krijgt al 92 punten.
een tijdrovende, maar mooie taak