Bedorven of verrijkt? (3)

Maar hoe test je nu op een enigszins wetenschappelijk verantwoorde manier of de vacuvinmethode echt werkt? Of dat het niet uitmaakt? Of dat de methode een heel eigen invloed op de whisky heeft?
Volgens mij moet het volgende testproces een redelijk objectief resultaat opleveren.

Testopstelling: 2 ongeopende flessen van dezelfde batch van een liefst zeer aromatische malt (suggestie?) + 1 schone, lege fles van gelijke vorm + 1 schone vacuvindop + 1 schone glazen of rvs trechter
Test:
Open een van de flessen met de malt en giet de helft ervan in de lege fles. Sluit de originele fles met de eigen dop, de overgietfles met de vacuvin-dop.
Na 1 maand: proef uit beide flessen een sample (laat iemand met goede tastingvaardigheden meeproeven). Probeer blind te proeven.
Noteer wat je proeft bij elke sample.
Na 2 maanden: zie na 1 maand
Na 3 maanden: zie na 1 maand
Na 1 jaar: zie na 1 maand + dat je de tot nu nog ongeopende fles opent en ook daarvan een sample meeproeft.

Bevindingen
De tastingnotes moeten nu uitsluitsel geven:
zijn er over de hele periode geen noemenswaarde tastingverschillen tussen beide eerste flessen, dan maakt de vacuvindop niet uit. Zijn er wel verschillen, dan maakt het gebruik van vacuvinstoppen wel uit, maar pas na chronologisch vergelijken van de tastingnotes valt uit te maken in welk opzicht. Als de vacuvins doen wat ze beloven, moet er niet alleen een behoorlijk verschil zijn tussen de eindtastings, maar moet de eindtasting (na een jaar dus) van de vacuvinsample niet (veel) verschillen van de eerste tasting van de pas na een jaar geopende fles, terwijl er bij de originele dopfles na een jaar wel een aanmerkelijk verschil is met die pas na een jaar geopende fles.

En zo moet het naar mijn idee een behoorlijk objectief resultaat opleveren. (wordt vervolgd)

Bedorven of verrijkt? (2)

Trek je een (vacuvin)vacuum in de fles, dan, zo gaan er stemmen, zullen er aromatische stoffen uit de whisky in dat vacuum worden gezogen, wat een verlies aan 'neus' en smaak zou opleveren. Ik betwijfel of dat zo is. Open je een vacuvin-gedopte fles, dan 1. hoor je lucht erin sissen (erin, want om aan te nemen dat er overdruk in de fles is ontstaan is natuurlijk onzin), en 2. er komen je geen aroma's tegemoet. Stel dat er wel aroma's het vacuum inkomen, dan denk ik dat die weer in de whisky gedrongen worden door de explosie van lucht die bij opening naar binnen slaat. Zou er op het moment van opening toch boven de whisky een mengsel van 'buitenlucht' en uit de whisky getrokken aroma's bestaan, dan zou je dat aan de mond van de fles moeten ruiken: een extra aromatische beleving, heviger dan gebruikelijk. Die is mij nog niet opgevallen.
In het onderzoek dat er tot nu toe over het vacuvinsysteem i.v.m. wijn is gedaan, wordt dit verschijnsel ook nergens genoemd.

Wat in verband met wijn wel wordt opgemerkt, is dat het vooral bij wijn die eigenlijk 'nog even moet liggen' helemaal geen kwaad kan om een paar dagen op een geopende fles onder de eigendop of kurk te staan. De jonge wijn rijpt er sneller door af. Zou dat dan ook voor whisky gelden? En zou überhaupt whisky alleen maar rijker kunnen worden door het contact met zuurstof? Er zijn wel degelijk whiskyliefhebbers, en niet de minsten, die dit beweren. Maar zouden dan die verhalen over bedorven whisky uit de duim zijn gezogen? Of kan dat bij hele oude, doorgerijpte whisky's wel gebeuren, dat ze 'overrijp' raken?
Allemaal vragen en mogelijkheden die mij weer deden twijfelen aan de zin van mijn vacuvinsysteem. Een verdere speurtocht naar beargumenteerde zekerheid in deze kwestie leverde niets anders op dan dat er op het gebied van de relatie wijn : vacuvin (nog) geen wetenschappelijk onderbouwde resultaten zijn. Laat staan voor  de relatie whisky : vacuvin. Moet ik het dan maar zelf doen? (wordt vervolgd)

Bedorven of verrijkt? (1)

Ik heb er al eens eerder een blog aan gewijd: het gevaar van bederf van kostelijke whisky in een geopende fles. Duik je op dit onderwerp de whiskywereld in, dan stuit je op het ene rampenscenario na het andere niks-aan-de-hand-verhaal. Volgens de meest pessimistische geluiden is whisky die achterblijft in een hooguit nog voor een derde gevulde fles binnen 6 maanden bedorven onder de invloed van de lucht (m.n. de zuurstof) die in de lege tweederde van de fles zit. De optimisten in het debat stellen dat whisky na opening jarenlang goed blijft, zelfs al zit er nog maar een bodempje in de fles. En dan is er ook nog het kamp(je) dat stelt dat het 'roesten' de smaak van whisky alleen maar ten goede komt.

Toen ik een handvol jaren geleden de eerste serieuze schreden zette op het whiskypad, en erachter kwam dat je voor het goede spul toch wel 2, 3, 4 of 5 maal zoveel euro's kwijt bent als voor een Famous Grousje,schrok ik behoorlijk van de bederf-en-doemscenario's. Stel dat die waar waren….
Ik vond het zeer slim van mezelf dat ik uit eigen beweging op een risicoverminderende actie kwam: gooi er, net als bij geopende wijnflessen, een vacuvin-stop op!
Onderzoek naar die stoppen wijst namelijk het volgende uit: omdat in Nederland  een gemiddelde luchtdruk heerst van 1010 mbar, kun je met de vacuvin-methode een onderdruk van 850 mbar halen (afhankelijk van het weg te pompen volume). Lucht bestaat voor 78% uit stikstof en voor 20% uit zuurstof. Bij een onderdruk van 850 mbar is de luchtinhoud met (850/1010) 84% teruggebracht, en het zuurstofgehalte tot (20%*16%) 3,2%. Dat is een factor 6.25, dus dan zou de oxydatie met diezelfde factor langzamer verlopen. Ter illustratie: wanneer whisky in het slechtste geval binnen 6 maanden zou oxyderen, dan zou dat onder een vacuvin-stop 37,5 maanden, dus zeg maar 3 jaar duren. Maar die zes maanden is dan gerekend vanaf het moment dat er nog ongeveer eenderde  in de fles zit. Als de vacuümstop er al van het begin af op zit, zouden we het over een verlengde houdbaarheid van vele jaren hebben.

Goed, met die mogelijk indrukwekkende houdbaarheidsverlenging in het vooruitzicht kocht ik destijds de Maasstedelijke Blokkers en Marskramers leeg aan vacuvinstoppen. De grijze kopjes op iedere fles werden het opvallend kenmerk van mijn whiskykast. Maar het debat over het vermeende whiskybederf ging natuurlijk gewoon door. (wordt vervolgd)